Παράγοντες κινδύνου

Παράγοντες κινδύνου για την πρόκληση ανδρικής υπογονιμότητας αποτελούν διάφορα χρόνια νοσήματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, νευρολογικές παθήσεις που επηρεάζουν τη σπερματογένεση, η βρογχίτιδα και οι βρογχιεκτασίες που έχουν συσχετιστεί με διαταραχές του σπέρματος, και η κυστική ίνωση με δυσγενεσία των σπερματικών πόρων. Η φυματίωση είναι δυνατό να προκαλέσει επιδιδυμίτιδα και προστατίτιδα, ενώ η νεφρική ανεπάρκεια και ο υποθυρεοειδισμός χωρίς αγωγή ενοχοποιούνται για διαταραχές στην παραγωγή ανδρογόνων. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η παρωτίτιδα, η οποία ενοχοποιείται για αυξημένη επίπτωση ορχίτιδας, καθώς και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα που προκαλούν επιδιδυμίτιδες και ορχίτιδες.

 

Μια άλλη μεγάλη και, εν πολλοίς, όχι σαφώς καθορισμένη ομάδα παραγόντων κινδύνου για υπογονιμότητα είναι οι περιβαλλοντικοί τοξικοί παράγοντες, οι οποίοι επιδρούν και αυτοί βλαπτικά στην ανδρική γονιμότητα. Σε αυτούς συγκαταλέγονται τα βαρέα μέταλλα (μόλυβδος, κάδμιο, υδράργυρος), τα ορυκτέλαια, τα συνθετικά στεροειδή, τα εντομοκτόνα και ζιζανιοκτόνα των αγροτικών καλλιεργειών, τα αναισθητικά αέρια και οι νευροτοξίνες. Η έκθεση σε ακτινοβολία και η μακροχρόνια υψηλή θερμοκρασία των όρχεων βλάπτουν, ενώ εξίσου επιβλαβή είναι το κάπνισμα, η κατάχρηση αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών ουσιών.

 

Υπάρχουν φαρμακευτικές ουσίες που επηρεάζουν αρνητικά τη σπερματογένεση. Κυριότερες κατηγορίες είναι τα ψυχομιμητικά – ψυχοθεραπευτικά φάρμακα, τα συνθετικά στεροειδή, τα χημειοθεραπευτικά και άλλα. Επίσης χειρουργικές επεμβάσεις, όπως οι διουρηθρικές μπορεί να προκαλέσουν παλίνδρομη εκσπερμάτιση και συνεπώς ιατρογενή υπογονιμότητα, ενώ σε επεμβάσεις βουβωνοκήλης μπορεί να υπάρξει ακούσιος τραυματισμός του σπερματικού πόρου. Τέλος γνωστή είναι και η αναστρέψιμη μείωση της γονιμότητας μετά από υψηλό πυρετό.